Mersin Yöresel Dili Ve Anlamları !
Mersin, zengin kültürel mirası ve dilsel çeşitliliğiyle dikkat çeker. Bu yazıda, Mersinlilerin günlük yaşamlarında sıkça kullandıkları, bazen eski kelimelere dayanan yöresel terimleri ele alıyoruz. Çomaç, Anarya, Zaar gibi kelimeler, şehrin tarihî geçmişini ve halkının kültürel mirasını yansıtan önemli dil unsurlarıdır. Gelin, Mersin’in Köy sokaklarında sıkça duyabileceğiniz bu kelimelerin anlamlarına göz atalım.
Çomaç: Dürüm, Sokum, Aynı Anlamda
Mersin’in kırsal bölgelerinde, çok yaşlı nesillerin kullandığı “çomaç” kelimesi, zamanla yerini “sokum” ve “dürüm” kelimelerine bırakmış. Ancak üç kelime de aynı anlama gelir: dürüm. Özellikle yaşlılar, “çomaç” kelimesini kullanırken, sonraki kuşaklar ise bu kelimenin yerini “sokum” ve “dürüm” kelimelerine bırakmış. Bu değişim, zaman içinde dilin nasıl evrildiğini ve kuşaklar arasında nasıl bir bağ kurulduğunu gösteriyor.
Anarya: Geri Geri veya Arka Arkaya
Mersin’in yöresel dilinde sıkça karşılaşılan bir başka kelime ise “Anarya.” Günümüzde, bir şeyin geri geri veya arka arkaya gitmesi anlamında kullanılır. Mersin halkı, bu kelimeyi gündelik yaşamda çok sık kullanır. Bu kelime, şehirdeki köy hayatı ve kırsal yaşamın izlerini taşır.
Gındırık: Aralık Kalan Kapı ve Pencere
Bir başka merak uyandıran kelime ise “Gındırık.” Eğer bir kapı veya pencere aralık kalmışsa, Mersinliler bu durumu “gındırık” olarak tanımlar. Kelime, yerel halkın günlük hayatını ve çevresel koşullarla kurduğu ilişkiyi ortaya koyar.
Adı Batasıca: Yok Olması Anlamında Bir İlan
“Adı batasıca” ifadesi, halk arasında “yok olası” anlamında kullanılır. Bu deyim, bir şeyin ya da bir durumun kötüye gidişini anlatmak için oldukça sık kullanılır. “Adı batasıca” deyimi, Mersinlilerin duygusal ifadesini ve bazen mizahi dilini yansıtır.
Zaar: Bir Kelimeyle Şüphesizlik ve Tahmin
Mersinliler arasında sıkça duyulabilecek bir diğer kelime ise “zaar.” Bu kelime, “elbette,” “galiba,” “herhalde,” “şüphesiz” gibi anlamlar taşır. Mersin’in kendine has dil yapısını yansıtan bu kelime, aynı zamanda halkın tahminci ve dikkatli bakış açısını da ifade eder.
Goçmar: Iguana Benzeri Dev Kertenkeleler
Mersinlilerin kullandığı “goçmar” kelimesi, aslında dev bir kertenkele türüne işaret eder. Bu kertenkeleler, yerel halk tarafından iguana benzeri yaratıklar olarak tanımlanır ve özellikle çocuklar arasında popülerdir. Bu kelime, aynı zamanda Mersin'in doğal yaşamı ile olan bağlantıyı simgeler.
Heyye: Mersin’de Evet Anlamına Gelen Bir Kelime
Birçok yöreye özgü kelimeler gibi, “heye” kelimesi de Mersin’in dilinde önemli bir yer tutar. Mersinliler, evet demek için “heye” kelimesini kullanır. Bu kelime, Mersin’e özgü bir ifade biçimi olup, bölge halkının sıcak ve samimi dilini yansıtır.
Neci: Ne İş Yapar?
“Neci” kelimesi, Mersin’de oldukça sık kullanılan bir terimdir ve bir kişinin ne iş yaptığını sormak için kullanılır. Yöresel dilde oldukça yaygın olan bu kelime, halkın birbirini tanıma ve tanıtma biçimini yansıtır.
Cardon: Büyük Fareye Verilen İsim
Mersinlilerin “Cardon” olarak adlandırdığı büyük fareler, bu kelimenin yerel halk arasındaki popülerliğini gösterir. Mersinliler için fare, yalnızca bir haşere değil, aynı zamanda kültürel bir öğedir. Bu kelime, Mersin’in etrafındaki doğal ortamla olan bağlantısını da gösterir.
Gocuk: Hayvan Postundan Yapılan Ceketler
Mersin’in yöresel dilinde sıkça karşılaşılan bir diğer kelime “gocuk.” Bu kelime, genellikle tek parça hayvan postundan yapılan ceketleri tanımlar. Yine bu terim, Mersinli halkının soğuk kış günlerinde kullandığı geleneksel kıyafetler ile ilgilidir.
Isıcak: Sıcak
Son olarak, Mersinlilerin günlük yaşamlarında sıkça kullandığı bir diğer kelime “ısıcak.” Bu kelime, tıpkı Türkçe’deki “sıcak” kelimesinin karşılığıdır. Mersinliler, bu kelimeyi hava durumu veya bir şeyin sıcaklığı hakkında konuşurken kullanırlar.
