ATM’ler Enflasyona Yenildi: Para Çekmek Daha Maliyetli
ATM’lerin Yükü Arttı
Banka ve kredi kartlarıyla yapılan nakit çekim işlemlerinin ortalama tutarı son yıllarda kayda değer bir artış gösterdi. 2015 yılında ortalama 410 TL olan işlem tutarı, 2024 yılı itibarıyla 2.553 TL’ye ulaştı. Yurt içi kredi kartlarıyla yapılan nakit çekim işlemlerinin ortalaması da benzer şekilde artış gösterdi; 2015’te 627 TL olan bu rakam, 2024’te 4.282 TL’ye çıktı. Ancak, bu süreçte ATM sayısında sadece %11 oranında bir artış gözlemlendi. Türkiye'de toplamda 53.566 ATM bulunuyor, fakat her birinin işlem yoğunluğu ve kapasitesi farklılık gösteriyor.
ATM’lerdeki Nakit Miktarı
Her ATM’nin içinde ortalama dört kaset bulunuyor ve her kasette yaklaşık 3.800 banknot yer alıyor. Bu durumda, bir ATM’nin toplam banknot kapasitesi 15.200’dir. 2015’te toplam 46 milyar 133 milyon TL’lik nakit ihtiyacı varken, 2024’te bu rakam %120 artışla 101 milyar 279 milyon TL’ye çıkıyor. Ancak ATM’lerin nakit hacmi, 2015 yılından bu yana pek değişmediği için nakit miktarındaki artış, ATM’lerin ihtiyaçlarını karşılayamıyor.
İşlem Sayısındaki Düşüş
ATM’lerdeki işlem sayısı ise son yıllarda ciddi bir azalma gösterdi. 2015 yılında 44 milyon 524 bin işlem yapılabilirken, 2024 yılında bu sayı sadece 14 milyon 817 bine düştü. Bu, ATM’lerin dolum süresinin kısalması ve nakit ihtiyacının artmasıyla doğrudan bağlantılı. 2015 yılında ortalama 26 kez dolum gerektiren ATM'ler, 2024’te 109 kez dolum gerektiriyor. Dolayısıyla, bankaların ATM'lerini sürekli olarak para doldurması gerekiyor.
Bankaların Artan Maliyetleri
Bilişim uzmanı Füsun Nebil, mevcut durumun bankaların ATM’lere para yüklemek ve arızaları gidermek için oluşan lojistik ve bakım maliyetlerini %30 oranında artırdığını belirtiyor. Bu da bankaların işleyişini olumsuz etkiliyor ve dolaylı olarak tüketicilere yansıyor.
Tüketici Üzerindeki Etkileri
Tüketiciler, enflasyon ve artan maliyetler nedeniyle ATM’lerden para çekmenin getirdiği ek maliyetlerle karşı karşıya kalıyor. Sürekli artan işlem tutarları, ATM’lerin daha sık dolum gerektirmesi ve bankaların yükselen maliyetleri, kullanıcıların cebinden daha fazla para çıkmasına neden oluyor. Özellikle düşük gelirli vatandaşlar için bu durum daha da sıkıntılı hale geliyor.
ATM’lerin enflasyona yenilmesi, yalnızca bankaları değil, aynı zamanda tüm toplum kesimlerini etkiliyor. Yükselen maliyetler, kullanıcıların bankalardan hizmet alma şekillerini de değiştirebilir. Gelecekte bankaların, ATM'lerin daha verimli kullanılmasını sağlamak için farklı çözümler üretmesi gerekiyor. Ancak bu süreç, kısa vadede pek mümkün görünmüyor. Tüketicilerin, bu artan maliyetlerin etkisini azaltmak için daha dikkatli olmaları ve alternatif yöntemleri araştırmaları önem kazanıyor.
Yani, ATM'lerden para çekmek artık daha maliyetli hale geldi ve bu durum, enflasyonun etkilerinin bankacılık sektörüne nasıl yansıdığını gözler önüne seriyor.
