- "Olmazsa akıl": Burada "akıl", mantıklı düşünme, doğru karar verme yeteneğini ifade eder. Eğer akıl, yani doğru düşünme yoksa, işlerin düzgün gitmesi mümkün değildir.
- "Neylesin sakal": Sakal, genellikle yaş ve olgunluk simgesi olarak görülse de, burada sakalın hiçbir işe yaramadığı anlatılmak istenir. Yani, görünüş veya yaş gibi dışsal faktörler, akılsız bir kişiye bir fayda sağlamaz.
Bu deyim, dış görünüş veya yaş gibi faktörlerin, gerçek anlamda bilgi ve akıl ile yer değiştiremeyeceğini vurgular. Bir insanın olgun görünmesi ya da yaşının büyük olması, ona akıl veya doğru düşünme yeteneği kazandırmaz. Akıl ve mantıklı düşünme her şeyin önündedir.
Özetle, "Olmazsa akıl, neylesin sakal" deyimi, gerçek bilgi ve aklın dışsal faktörlerden çok daha önemli olduğunu anlatır.