Öz saygı nedir ve kendimize daha fazla saygı duymak için neler yapabiliriz? Uzmanlar öz saygıyı birçok şekilde ve çeşitli bağlamlarda tanımladılar. Özellikle psikolojik araştırmacılar, öz saygıyı sıklıkla ihtiyaçlarınızı ve isteklerinizi onurlandırma, değerinizi anlama ve onurunuzu korumanızı sağlayan seçimler yapma eylemi olarak tanımlarlar (Dillon, 2013). Öz saygı, zorluklarla başa çıkmamıza, dayanıklılık oluşturmamıza ve duygusal sağlığımızı korumamıza yardımcı olduğu için önemli olmaya devam ediyor. Birçok araştırmacı ayrıca öz saygının öz saygı anlayışımız ve öz sevgi davranışlarımızla yakından ilişkili olduğunu savunuyor.

Öz Saygının Önemi ve Zıttı

Öz saygının zıttı saygısızlıktır. Peki bu tam olarak nasıl görünür? Kendinize nasıl saygısızlık ediyor olabileceğinize dair bazı örnekler şunlardır:

  • Olumsuz iç konuşmaya katılabilirsiniz (örneğin, yeterince iyi değilim, hiçbir şeyi doğru yapamam, vb.).
  • İnsanların sınırlarınızı ihlal etmesine izin verebilirsiniz.
  • "Hayır" demekte zorluk çekebilirsiniz, bu da suistimal edilmenize yol açabilir.
  • Yeteneklerinizi, başarılarınızı veya karakterinizi küçümseyebilirsiniz.
  • Kendinize bakım yapmaya zaman ayıramayabilirsiniz.
  • Kendiniz hakkında ne düşündüğünüze odaklanmak yerine, başkalarının sizin hakkınızda ne düşündüğünü çok fazla düşünüyor olabilirsiniz.
  • İstek ve ihtiyaçlarınızı karşılayamayabilirsiniz.

Öz Saygı Eksikliğinin Nedenleri

Öz saygı eksikliğinin çeşitli nedenleri olabilir. Belki de bakıcılarınız tarafından desteklenmediğiniz veya istismara uğradığınız bir ortamda büyüdünüz. Belki okulda zorbalığa uğradınız ve öğretmenlerinizden çok az ilgi gördünüz. İlişkilerinizde veya aile hayatınızda sizi küçük veya değersiz hissettiren travmalar yaşamış olabilirsiniz. Ya da belki de başkalarına saygı duymayı öğrendiğinizde ilkokulda öz saygının önemi size hiç öğretilmedi (Luchies ve diğerleri, 2010). Nedeni ne olursa olsun, biraz daha öz saygı kazanmayı öğrenmek için burada olmanıza sevindim.

Öz Saygı Nasıl Kazanılır?

Belki buraya kadar okudunuz ve kendinize saygıyı daha sık uygularsanız belki biraz daha iyi olabileceğinizi fark ettiniz. Ancak çoğumuz için temel inançları ve eski alışkanlıkları değiştirmek zordur, özellikle de nereden başlayacağımızı bilmiyorsak. Aşağıdaki liste kesinlikle kapsamlı değildir, ancak size başlamak için bir yer sağlamasını umuyoruz:

  1. Değerlerinizi Düşünün Hayatta neye değer verdiğinizi, ihtiyaçlarınızın ne olduğunu ve hayattan ne istediğinizi listelemek faydalıdır. Hangi değerlere sahip olduğunuzu ve bunları her gün nasıl yaşadığınızı düşünün (ya da belki de neyi geliştirmeniz gerektiğini).

  2. Başkalarıyla Olan İlişkilerinize Bir Göz Atın Kendinize saygı duyup duymadığınızı anlamanın iyi bir yolu, etrafınızdaki insanların size nasıl davrandığını anlamaktır. Kendimize nasıl saygı duyduğumuz ve davrandığımız, diğer insanların da bize nasıl davranmayı öğrendiklerinin harika bir göstergesidir. Kendinizi ihmal edilmiş, saygısızlığa uğramış veya etrafınızdaki bazı insanlar tarafından desteklenmemiş hissediyorsanız, bu ilişkilerde nasıl değişiklikler yapabileceğinize bakın. Çıkarılacak ders, başkalarından neye tahammül edeceğinize siz karar verirsiniz ve kendinize saygı duymanın iyi bir yolu, hayatınızdaki sınırlarınızı aşan insanlar için geriye doğru eğilmemektir.

  3. Kendinize İyi Bakın Her şeyden önce, bunu hak ediyorsunuz. İkincisi, kendimize duygusal, fiziksel ve ruhsal olarak bakmak için bilinçli bir çaba gösterdiğimizde, kendimize sevgiye, saygıya ve mutluluğa layık olduğumuzu hatırlatırız. Kim olduğumuzu ne kadar çok takdir eder ve ihtiyaçlarımıza ve isteklerimize ne kadar çok dikkat edersek, öz saygıyı hayatımızda o kadar çok bir öncelik haline getiririz.

  4. Kendinize Karşı Bu Kadar Sert Olmayın Kendimizin dışında hiçbir eleştirmen, içimizde yaşayandan daha gürültülü değildir. Hepimiz zaman zaman hata yaparız. Eksikliklerimiz için kendimizi affetmek ve hata yaptığımızda nezaketle özür dilemek önemlidir.

  5. Daha Çok Keyif Aldığınız Şeyleri Yapın En sevdiğiniz hobiniz var ama bunun için pek zamanınız yok mu? İyi olmasanız bile yapmaktan hoşlandığınız bir aktivite var mı? Başkalarının yapmadığı ama sizin yapmaktan hoşlandığınız şeyler var mı? Yine de yapın. Zaman bulun, kendinize bir şeyden keyif almak için iyi yapmanız gerekmediğini hatırlatın ve kendinize bir şeyi tek başınıza yapmanın sorun olmadığını söyleyin. İster dikiş becerilerinizi tazelemek, ister stand-up komediniz için yeni bir şey denemek veya dağlarda yürüyüş yapmak olsun, programınızdan zaman ayırın ve kendinizi keyif aldığınız aktivitelerle çevreleyin. Ruhumuzu beslediğimizde, kendimize daha fazla saygı duymayı öğreniriz.

Öz saygıyı geliştirmek, kendimize daha fazla değer vermeyi öğrenmek ve hayatımızı daha tatmin edici kılmak için atabileceğimiz önemli bir adımdır. Bu ipuçlarını uygulayarak, kendinize olan saygınızı artırabilir ve daha sağlıklı bir yaşam sürebilirsiniz.