Zeytinyağı Fiyatları Rekolte Yüksek Ama Fiyatlar Arttı
Bu durum, üretim fazlası olmasına rağmen fiyatların neden bu kadar yükseldiğini sorgulatan bir duruma yol açtı. Peki, zeytinyağı fiyatları neden bu kadar arttı? Rekolte yüksekken fiyatlar neden düşmüyor?
Rekolte Yüksek Ama Fiyatlar Yükseliyor
Türkiye, zeytin üretiminde rekor bir hasat dönemi beklerken, tüketici zeytinyağını yüksek fiyatlarla almaya devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2024 yılına dair yaptığı tahminlere göre, zeytin üretiminin 3,6 milyon tona ulaşması bekleniyor. Bu üretimin yüzde 68'inin yağlık zeytin olarak kullanılacağı, yani yaklaşık 450-500 bin ton arasında zeytinyağı üretileceği öngörülüyor. Bu durum, aslında üretim açısından büyük bir sorunun olmadığını gösteriyor. Ancak, zeytinyağı fiyatları bir yılda yüzde 59 oranında artarak tüketiciyi zor durumda bırakıyor.
"O Zaman Problem Nerede?"
Zeytin üretiminin arttığı bir dönemde fiyat artışının yaşanması, zeytinyağı piyasasında bir çelişkiyi ortaya çıkarıyor. Gazeteci Gazi Kutlu, zeytinyağı fiyatlarındaki artışa dikkat çekerken, Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin Ekim ayı verilerini referans alarak şunları söyledi: “Zeytin ve zeytinyağı üretiminde herhangi bir sıkıntı yok, o zaman problem nerede?” Zeytin üretimi yüksekken, zeytinyağı fiyatlarının bu denli artmasının mantıklı bir açıklaması olmadığını belirten Kutlu, fiyat artışının ardında farklı ekonomik faktörlerin olduğunu ifade ediyor.
Zeytinyağı Fiyatları Yüzde 59 Arttı
TZOB'un açıkladığı verilere göre, zeytinyağı fiyatları son bir yılda yüzde 59 oranında artmış durumda. Bu artış, özellikle dar gelirli vatandaşlar için büyük bir yük oluşturmuşken, zeytin üreticilerinin fiyatlarını artırmamış olması, durumu daha da karmaşık hale getiriyor. Zeytinyağı fiyatlarındaki artışın üreticilere yansıyan bir fiyat farkı olmaması, tüketicinin bu durumu sorgulamasına neden oluyor. Eğer üretici zeytinyağını aynı fiyatlarla satıyorsa, bu durumda zeytinyağı fiyatlarının artmasının arkasındaki nedenler daha dikkatle araştırılmalıdır.
"Üreticinin Zeytin Satışı Artmadı, Ama Tüketici Fiyatları Yükseldi"
Gazi Kutlu, üreticinin zeytin fiyatlarında bir değişiklik olmadığını belirterek, fiyat artışlarının nedenini sorguluyor. Bu durum, zeytinyağı fiyatlarındaki artışın halkın cebine nasıl yansıdığı konusunda kafa karıştırıcı bir etki yaratıyor. Zeytin üreticileri için artış yokken, tüketiciler neden zamlı fiyatlarla zeytinyağı almak zorunda kalıyor? Bu sorunun cevabı, üretimden dağıtım zincirine kadar birçok farklı aşamada gizli olabilir.
İhracat ve İç Pazar Sorunları
Bir diğer dikkat çeken nokta, zeytinyağı üreticilerinin üretim fazlası olmasına rağmen ihracatın da etkisiyle fiyatların artması. Kutlu, ithal edilen ayçiçeği yağına milyonlarca dolar ödendiğini hatırlatarak, “Neden kendi ülkemizde üretilen zeytinyağını vatandaşlarımıza daha ucuza sunamıyoruz?” diye sormaktadır. İhracatın fazla olması, iç piyasada zeytinyağı fiyatlarının yükselmesine yol açan faktörlerden biri olabilir. Ancak, bu durumun hem üretici hem de tüketici açısından sürdürülebilir bir ekonomik model yaratmadığı açık.
Zeytinyağına Yönelik Politikalar Gözden Geçirilmeli
Zeytinyağı fiyatlarındaki yüksek artış, tüketiciyi zor durumda bırakırken, Türkiye’nin en büyük zeytin üreticisi ülkelerden biri olmasına rağmen, iç pazarın bu kadar pahalı olması düşündürücü. Hem üreticinin hem de tüketicinin mağdur olmaması için sektörün yeniden gözden geçirilmesi gerektiği vurgulanıyor. Türkiye’de zeytinyağı üretiminin yüksekliği, tüketicilerin daha uygun fiyatlarla zeytinyağı alabilmesi için fırsat yaratabilir. Bu da, devletin zeytinyağı üreticilerine yönelik destekleme politikalarını güçlendirmesi ve iç pazarın daha uygun fiyatlarla tüketicilere sunulmasıyla mümkün olabilir.
Zeytinyağı Fiyatlarındaki Artışın Ardında Neler Var?
Türkiye, zeytin üretiminde büyük bir potansiyele sahip olsa da, zeytinyağı fiyatlarının yüksek olması üretici ve tüketici arasında dengeyi zorlaştırıyor. 2024 yılı için yüksek rekolte beklenmesine rağmen, zeytinyağı fiyatlarındaki yüzde 59’luk artış, birçok soruyu gündeme getiriyor. Hem üretim hem de tüketici fiyatları arasındaki bu dengesizlik, Türkiye’nin bu değerli ürününün iç piyasada daha ulaşılabilir olabilmesi için yeniden yapılandırılması gerektiğini gösteriyor.
