“Önce ekmekler bozuldu, sonra her şey…” diye başlayan kitabında
Oktay Akbal “Çünkü yeryüzünde savaş vardı, İnsanlar sebebini bilmeden
ölüyor, öldürüyorlardı. Barış günlerinin insanları artık yok. Nice tanıdığım
insanların şimdi hepsi bana yabancı geliyor. İyileri kötü, cömertleri hasis,
duyguluları katı yürekli oldular. Ah, o ekmeğin bozulması, insanların
mayası muhakkak ki ekmektir.” Der.
Ekmeğin bozulması, insanın mayasını ve insanı da bozmuştu.
Peki, bundan “dönüş” mümkün mü idi.
“Geleceğe Dönüş” özgün adı ile “Back to the Future” filminde
yönetmen; bir delikanlının, yanlışlıkla geçmişe döndüğü zaman, müstakbel anne
ve babasının tanışmalarını ve aşık olmalarını engellediği için, bu hatasını
düzeltmek amacıyla geçmiş ve gelecek arasında yaptığı gidiş gelişleri konu
edinir.
Yaşadığımız günlerdeki “kaos”u görünce insan düşünmeden edemiyor.
Geçmişte yapılan hata nerede idi diye...
“Önce ekmeklerin bozulduğu” gibi “Önce Türkiye’nin idari yapısı ve
zihniyeti bozulmuştu.”
Kısaca “kimyası” bozulmuştu.
Bu bozukluğu düzeltmek için bir “Back to the Future” yaparak 1989
yılına “67 Vilayet” dönemine gidilmesini zorunlu görürüm.
29.Ekim.1923’de Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan sonra idari
sistemde değişikliklere gidilmiş ve nihayetinde 67 Vilayet (İl) kurularak, uzun
seneler boyunca bu idari yapı ile oynanmamıştı.
Alfabetik sıraya göre “Zonguldak” taşıdığı plaka numarası ile 67’nci son
İl idi.
1989 yılında eklenen yeni il’lerle ne alfabetik sıra kaldı ne bir şey.
Bu düzenleme Milli Selamet Partisi kökenli, Anavatan Partisinden gelen
Turgut Özal’ın Başbakanlığı döneminde yapılmış, idari, adli ve düşünce
alanındaki çözülme süreci de böylece başlamıştı.
Türkiye büyük bir sinema platformuna dönüştü, herkesin kaseti herkesin
cebinde idi.
Devletten en büyük ihaleleri, kıyakları alanlar, milletin anasına avradına
sövdü, bir şey olmadı.
En yüksek maaşı alanlar, devletin kuyusunu kazdılar, kimse aldırmadı.
Gericilik, bölücülük, soygunculuk “geçerli” , Atatürkçülük, vatanseverlik
“geçersiz” oldu.
Sonraki süreçte yalnız İl’ler değil, “İl’lerin adı” bile değişti. Türkçe
dışında, bilinmeyen bir dil oldu.
Daha sonra çuvallarla gelen torba yasaların, demokratik, laik Cumhuriyet
düzenine verilen zararların; bürokraside, idari, adli yapıdaki “paralel” ve
“dikdörtgen” yapılanmaların, artık, tek tek düzeltilmesi mümkün değildir.
Hangi kanunu kaldırıp, hangisini düzelteceksin.
“Pislik ve bozulma bulaşıcıdır, temizlik ve düzen ise bakım ister.”
Önce ekmeklerin mayasının bozulması gibi, Türkiye’nin ve Türk halkının
mayası, çağdaş kafası ve idari yapısı bozuldu.
Geleceği düzeltmek için; önce geçmişi, sonra bu günü düzeltmek gerekir.
Geçmişe gidip, 67 İl’den sonraki tüm yapılanları silmek gerekir.
Av.A.Erdem Akyüz
