16 Nisan 2017 Pazar günü yapılacak olan referandum oylamasında, halk tarafından seçilen ve yasama organından bağımsız olan bir yürütme (Başkan ve ona bağlı hükümet) isteyenler ‘evet’ oyu kullanacak. Parlamentonun içinden çıkan ve parlamentoya karşı sorumlu olan bir yürütme (Mevcut olan hükümet olma sistemi) isteyenler de ‘hayır’ oyu kullanacaklardır.
Eski sistem ve uygulamaları sanırım herkes tarafından biliniyor. Ben bu yazımda daha çok bilinmeyen ve benim kendi oyumun rengi olan ‘evet’ için Cumhurbaşkanlığı Yönetim Sistemi’nin önemli noktaları üzerinde kısa bilgileri sizlere sunmak istiyorum.
Yürütmenin başının doğrudan doğruya halk tarafından seçildiği ve görevde kalmak için yasamanın güvenine ihtiyaç duymadığı Cumhurbaşkanlığı Yönetim Sistemi’nde; yürütme yasamadan bağımsızdır. Hükümetin siyasal sorumluluğu da Cumhurbaşkanına aittir.
Yasa önerme yetkisi Cumhurbaşkanı’nda yoktur. Bu yetki parlamentonundur. Bakanlar, doğrudan Cumhurbaşkanı tarafından seçilir. Cumhurbaşkanlığı Yönetim Sistemi’nde bir kişi, aynı anda hem yasamanın hem de yürütmenin üyesi olamaz. Yasama organı(TBMM) yasaları yapar, Cumhurbaşkanı da (hükümet) yasaları uygulayarak hükümet eder.
Cumhurbaşkanlığı Yönetim Sistemi’nin genel özelliklerini şöyle sıralayabiliriz.
Yasama ve yürütme organları birbirinden ayrılmıştır.
Cumhurbaşkanı doğrudan halk tarafından seçilir.
Yasama ve yürütme birbirinin varlığına son veremezler.
Hükümeti kurma ve idare etme yetkisi Cumhurbaşkanına aittir.
Cumhurbaşkanı anayasadaki belirlenen yetki ve sorumluluğa sahiptir.
Değişiklik yapılacak olan 18 maddenin özetinin şöyle olduğunu görüyoruz.
Milletvekilliği ile Cumhurbaşkanlığı seçimleri 5 yılda bir ve aynı gün yapılacak.
Cumhurbaşkanı’nın partisiyle ilişiği kesilmeyecek.
Cumhurbaşkanı 5 yılda bir seçilecek ve en fazla 2 dönem görev yapabilecek.
Cumhurbaşkanı yürütme yetkisiyle birlikte Başkomutanlığı da temsil edecek.
Cumhurbaşkanı anayasa değişikliği ile ilgili kanunları gerekli gördüğü durumlarda halkoyuna sunabilecek.
TBMM, Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve bakanları hakkında soruşturma açılmasını talep edebilecek.
Cumhurbaşkanı kanun ile düzenlenen ilgili şartların gerçekleşmesi halinde OHAL ilan edebilecek.
Milletvekilliği seçilme yaşı 25’den 18’e düşürülecek.
Milletvekili sayısı 550’den 600’e çıkarılacak.
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ismi Hakimler ve Savcılar Kurulu olarak değişecek.
Bütçeyi Cumhurbaşkanı meclise onaya sunacak, onay verirse geçerli olacak.
Disiplin mahkemeleri haricinde askeri mahkemeler kurulamayacak.
Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi ve askeri mahkemeler kalkacak.
TBMM’nin ve Cumhurbaşkanı’nın bir sonraki seçimi birlikte 3 Kasım 2019 tarihinde yapılacak.
Bu değişikliği Ak Parti ve MHP beraberliğinde oluşturmuş olmaları ve 15 yılda yapılanlara bakarak, değişiklik yapılmak istenen maddelerin;
Yönetime istikrar getireceğini,
Etkili yönetim oluşturacağını,
Vesayete son vereceğini,
Refah getireceğini,
Güçlü meclis oluşturacağını,
Birlik beraberlik ve huzur getireceğini,
Devletin güçlü olacağını ve
Bana kendimi rahatça yaşatacağını düşündüğümden referandumda ‘EVET’ oyu kullanacağım. Ve kanaatim ‘evet’ oyu fazla çıkacak. Çıkmazsa ne olur; “kıyamet kopmaz.”
16 Nisan referandum sonucu, ‘evet’ de çıksa, ‘hayır’ da çıksa, memleketim için hayırlı olsun.
Hoş kalın. Nisan 2017, Anamur. İsmet Kadıoğlu.
